‘Sussen lukte niet, hij werd alleen maar bozer’

Het is augustus 2024 als fotograaf Erik Smit op een avond met twee collega’s naar een appartementencomplex in Assen gaat. Ze hebben een tip gekregen dat er veel politie op de been is. Waar ze precies in terechtkomen, weten ze van tevoren niet. Is er een hennepkwekerij ontdekt? Een lichaam gevonden? Erik is dat wel gewend. Hij werkt al twintig jaar als fotojournalist, is eigenaar van een persbureau en maakt foto’s voor regionale media zoals RTV Drenthe, maar ook voor bijvoorbeeld Dagblad van het Noorden en het ANP. Regelmatig gaat hij af op 112-meldingen. Die avond zijn agenten onderzoek aan het doen in een appartement. Maar zover komt Erik niet eens.

‘Op de galerij stonden andere bewoners. Vrijwel direct toen wij onze camera’s klaarmaakten, kwam er een man rechtstreeks op ons aflopen’, zegt Erik. De man wil niet dat er foto’s gemaakt worden. Erik en zijn collega’s leggen uit dat de man en de andere bewoners niet op de foto’s komen, ze maken alleen foto’s van de woning waar de politie bezig is. ‘Maar op een of andere manier begreep hij het niet, van praten ging het naar schelden en schreeuwen. Wij probeerden het te sussen, maar dat lukte niet, hij werd alleen maar bozer.’

Forse duw

De man begint bedreigingen te schreeuwen. Dat hij achter Erik aan zal komen, dat hij hem dood gaat schoppen. En dan haalt hij ineens uit, geeft Erik een forse duw tegen zijn schouder en grijpt in één beweging de politieperskaart die aan een metalen pashouder om Eriks nek hangt. ‘Hij duwde mij eerst hard achteruit en trok mij daarna aan mijn nek met de pashouder mee terug.’ De houder breekt, de man gaat ervandoor met de perskaart, maar keert om en gooit de kaart terug naar Erik. ‘Toen waren de poppen helemaal aan het dansen.’ Politieagenten die in het appartement bezig waren, zijn door het geschreeuw op de galerij naar buiten gekomen. ‘Ze zeiden direct: doe aangifte.’

Aangifte en melding

Hoogoplopende emoties is Erik wel gewend als hij foto’s maakt na ongelukken of misdrijven. Familieleden die emotioneel zijn, omstanders die vol adrenaline zitten; hij heeft er alle begrip voor. Die laat je uitrazen, je gaat met ze in gesprek. Hoort bij het vak. Maar er zijn grenzen. Als iemand aan hem of aan zijn spullen zit, dan ga je een grens over. Erik doet die avond aangifte van mishandeling en vernieling. En hij doet een melding bij PersVeilig.

Luisterend oor

‘Erik vertelde me dat hij pijn had in zijn nek en schouders. Ik heb hem aangeraden daarmee naar de huisarts te gaan. Bovendien kan een arts iets op schrift stellen, dat heeft de politie nodig om mishandeling aan te tonen’, zegt Selma Ali van PersVeilig, die Erik na de gebeurtenis belt. Ze wijst Erik daarnaast op Slachtofferhulp, die kan hem eventueel bijstaan in een strafzaak. ‘Soms heeft iemand een luisterend oor nodig, dan doe ik dat zelf. Soms is er extra, gespecialiseerde hulp nodig, dan raad ik Slachtofferhulp aan.’

Traumapsycholoog

Daarnaast biedt Selma Erik aan dat hij via PersVeilig een afspraak kan maken met een traumapsycholoog. Met een doorverwijzing via de eigen huisarts duurt het vaak wel een paar weken voordat iemand bij een therapeut terecht kan. ‘Onze traumapsycholoog is alleen voor kortstondige hulp, één of twee sessies, maar wel direct.’ Het is een ‘tussenoplossing’, zegt Selma, maar snelle hulp na een heftige gebeurtenis kan voorkomen dat een trauma zich ‘vastzet’.

‘Aan journalisten die zich melden bij PersVeilig bieden we opties’, zegt Selma. ‘Wat heb je nodig? Wil je met iemand praten? Zal ik contact met je houden? Aan jou de keus.’ Ze benadrukt dat alles in overleg gaat. PersVeilig doet bovendien nooit zelf aangifte en wisselt geen informatie uit over een journalist of een zaak met de politie, het Openbaar Ministerie of andere instanties.

Juridische rompslomp

Erik kiest ervoor om contact te zoeken met Slachtofferhulp. ‘Alle lof voor hen’, zegt hij. ‘Ze hebben me heel goed geholpen met alle juridische rompslomp. Bijvoorbeeld het opstellen van een medische verklaring, en het berekenen van materiële en immateriële schade. Daar hebben zij veel meer kennis van.’ Het contact met de politie en het Openbaar Ministerie is zakelijk, maar met Slachtofferhulp heeft Erik veel persoonlijker contact. ‘Dat voelde fijn, alsof ik een maatje had met wie ik alles kon overleggen over mijn zaak.’

Schuldig aan mishandeling

Amper zes maanden later wordt de man van de galerij in Assen schuldig bevonden aan de mishandeling van Erik en vernieling van zijn perskaarthouder. De man moet een boete en een schadevergoeding betalen. ‘Heel veel journalisten denken: of ik nou melding doe bij PersVeilig of aangifte bij de politie, het maakt niks uit’, zegt Erik. ‘Maar het maakt wel uit. Die man is veroordeeld, omdat ik, met hulp, de aangifte heb doorgezet. Journalisten die worden geïntimideerd, bedreigd of mishandeld roep ik op: laat van je horen.’

Tekst: Jolanda van de Beld